Als je digitale teksten publiceert, kom je onvermijdelijk de e-reader tegen (dit blijkt goed Nederlands te zijn). Ik heb al een jaar of dertien een zeer goede lezer van het merk Franklin waarop ik een hoop Engelstalige romans heb gezet (voor de Nederlandstalige boeken zullen we nog wat geduld uitoefenen want de uitgevers in ons taalgebied kijken de kat uit de boom). Ik heb daar heel wat plezier aan beleefd. Het leesscherm is bijna even groot als dat van de huidige generatie lezers. Uiteraard is ie wat gedemodeerd. Er is bijvoorbeeld geen achtergrondverlichting, zodat je bij schemer of in een treintunnel niet verder kunt lezen. Hij werkt op gewone batterijen die maar een drietal uren meegaan en kan slechts het mobipocket-leesformaat en het platte tekstformaat lezen. Ik heb ook een oude pda van het merk Acer, waarvan het scherm beduidend kleiner is, maar de nadelen van de Franklin vallen hierbij weg.
Vergeleken met de nieuwe generatie zie ik eerlijk gezegd toch niet veel verschil. Vooral als de uitgevers van de hard- en software met DRM goochelen (anders gezegd: je kunt enkel de boeken en leesformaten van de uitgever downloaden), geef ik de voorkeur aan mijn eigen apparaten die zich daar niet om bekommeren. Hier praat ik misschien tegen mijn eigen winkel, maar Vlaamse Verhalen biedt gratis leesmateriaal aan, en de auteurs zijn daarmee akkoord.
Ik ben dus niet onder de indruk van het huidige e-readersaanbod, vooral niet omdat die schandalig duur zijn. Hema verkoopt een toestel voor 99 euro, maar de recensies zijn verdeeld. De Kindle van Amazon is in de Verenigde Staten een succes, de prijs is redelijk en Amazon heeft een grote vinger in de uitgeversbranche te brokken. Maar hier zitten we ook met het DRM-probleem.
Dan heb je ook nog de hybride toestellen, de smartphones dus, waarmee je zowel kunt bellen als e-boeken downloaden. Ik kan hier kort zijn: die schermpjes zijn gewoon te klein voor een goed leescomfort. Het pc-tablet dat door Apple terug uitgebracht werd als de iPad, is duur en vind ik meer een hebbedingetje. Ook hier speelt de DRM-kwestie een rol.
Hoe ziet de toekomst eruit?
Nu waag ik me op los zand. Je kunt moeilijk uit het koffiedik van de talloze hypes de juiste voorspellingen maken. Wie geen problemen met de Engelse taal heeft, zal plezier aan de e-reader beleven. Je kunt tenslotte duizenden boeken meezeulen op het oppervlak van één pocketboek. Als het e-boek ook in ons taalgebied doorbreekt, mogen we verwachten dat we dezelfde trend krijgen als in de Verenigde Staten, waar het al zo’n tien percent van het totale aanbod inpakt en blijft groeien.
Er zijn sterke argumenten die pro pleiten: het e-boek is milieuvriendelijk, het is niet aan bederf onderhevig, de hoge aankoopprijs van de hardware wordt gecompenseerd als je genoeg boeken opslaat, en je kunt het overal meezeulen.
Er zijn sterke argumenten die pro pleiten: het e-boek is milieuvriendelijk, het is niet aan bederf onderhevig, de hoge aankoopprijs van de hardware wordt gecompenseerd als je genoeg boeken opslaat, en je kunt het overal meezeulen.
Nadelen zijn wellicht het onaangename gevoel van koud plastic in je handen. De magie van het papieren boek is verdwenen, en als je een mooie boekenkast hebt staan, kun je die niet meer vullen. Bovendien kun je maar een beperkt aanbod in digitaal formaat presenteren. Een kunstboek of een boek met vierkleurige afbeeldingen zit er bijvoorbeeld niet in.
Misschien wel het grootste nadeel is het feit dat de e-reader een computer is, en dus vooral mensen die graag met computers werken, zal aanspreken. In tegenstelling tot het papieren boek moet je knopjes indrukken en wieltjes draaien, tot je vingers blauw zien, en maar hopen dat je download lukt.
Voor de auteur is er de voornaamste handicap dat de lezer moeilijk kan beslissen of het boek het waard is om gedownload te worden. In een echte boekhandel struin je de rekken af, en blader je vluchtig door de inhoud. De digitale winkel geeft je dat recht niet. Bovendien zijn er letterlijk honderdduizenden titels en met een dergelijke concurrentie moet je geluk hebben dat je boek wordt opgemerkt. Het is een feit dat mensen niet zoveel geduld hebben en na een vijftal schermpages er de brui aan geven.
Volgend artikel: de plaag (?) van de torrents.
